Geef van (bio)katoen!

0 comments

Katoen vormt al lang de basis van elke kleerkast, en dat zal nog wel een hele tijd zo blijven. Het meest populaire natuurlijke textiel is geschikt voor heel wat verschillende kledingsstukken, van truien tot t-shirts en denims. Katoen is nog altijd, ook na de opmars van synthetische stoffen, de grootste plantaardige grondstof die niet dient als voeding. Vroeger was katoen 90 % van al het textiel, nu is het nog steeds 35 %. Die positie dankt katoen aan zijn veelzijdigheid.

Niet van gisteren

Katoen wordt al sinds 12 000 jaar voor Christus gebruikt voor textiel, en heeft een belangrijke rol gehad in de economie, maar ook in de (geo-)politiek en zelfs op mensenrechten - zo dreven de katoenplantages in de VS voor de burgeroorlog in de Southern States op slavernij. Katoen was een belangrijke grondstof in het koloniale tijdperk. En zonder katoen en de industrialisering (met Spinning Jenny) zou onze huidige globale economie niet hetzelfde zijn. 

Volgens de FAO (Food and Agriculture Organization) hangen wereldwijd bijna 100 miljoen gezinnen af van katoenproductie. Voor verschillende landen in West-Afrika, zoals Burkina Faso, Benin, Mali, Chad en Senegal, is de katoenindustrie de drijvende kracht achter de economie, met opbrengsten van 40-60 % van het bruto binnenlands product. Ook in heel wat andere staten is de katoenproductie zo belangrijk, dat er heel wat subsidies naartoe gaan. De prijzen van katoen fluctueren op basis van seizoen en de economische situatie. Subsidies hebben daarbij ook een sterke invloed.

 

 Katoen

De vuilste plant

Katoen is een exotische plant die familie is van de okra en de hibiscus. In het wild groeit katoen slechts op enkele plekken ter wereld, zoals Peru en Brazilië. De katoenplant heeft ongeveer 200 dagen nodig voor er geoogst kan worden. De katoendraden worden gesponnen op basis van een wattenachtige vezel, die op het einde van de bloei uit de de zaden van de katoenplant groeit.

Katoen wordt geteeld in een monocultuur en vraagt traditioneel gezien heel wat pesticiden, insecticiden en meststoffen. 2,5 % van de aardoppervlakte dient voor katoenplantages. Voor die plantages worden echter meer dan 16 % van het totale wereldwijde gebruik van insecticiden en bijna 7 % van de herbiciden gebruikt. En bovendien niet van de minste: 42 % van de gebruikte insecticiden behoren tot de vijf gevaarlijkste voor de mens. Dat komt omdat insecten resistent dreigen te worden en er steeds sterkere chemicaliën nodig zijn. Een vicieuze cirkel, dus, met grote gevolgen voor de mens en het ecosysteem.

De Wereldgezondheidsorganisatie WHO schat dat jaarlijks 20 000 mensen sterven door pesticidegebruik in ontwikkelingslanden. Boeren en nabij gelegen dorpen komen direct met de chemicaliën in contact, maar er is ook de langetermijnvervuiling van bodem en grondwater, die voor problemen zorgt voor de populatie in de streek. Katoen wordt dan ook de vuilste plant ter wereld genoemd. Het vervuilende aspect van katoen heeft ook zijn effect op de zogenaamde waterafdruk van katoen: voor één katoenen t-shirt van een dikke honderd gram wordt 2,7 keer zoveel water verbruikt en vervuild als voor bijvoorbeeld een kilo tarwe.

En dan is er nog de hoge productiekost van katoen, door de vicieuze cirkel van het chemicaliëngebruik en bovendien marktmonopolies van genetisch gemodificeerd katoenzaad, dat een pak duurder is (en waarbij chemicaliëngebruik nog steeds vereist is). 30 % van het katoen ter wereld is genetisch gemodificeerd. Dat leidt bij vele boeren tot armoede, en armoede leidt dan weer tot kinderarbeid. De financiële drama’s bij de boeren en hun gezondheidsproblemen hebben bovendien in India bijvoorbeeld een hoge zelfmoordgraad bij katoenboeren tot gevolg.

 

Knowledge Cotton Apparel 

Biokatoen als antwoord

Minder dan 1 % van het katoen ter wereld wordt biologisch geteeld. Dat is erg weinig, terwijl biologisch geteeld katoen vele problemen al dan niet gedeeltelijk oplost.

Biokatoen is uiteraard vele malen beter voor oppervlakte- en grondwater, de katoenwerkers en voor het ecosysteem. Als consument zit je ook niet meer met de toxiciteit van conventioneel katoenen kledij, die allergieën kan triggeren, ademhalingsziekten of erger.

Biokatoen gaat verder gepaard met betere werkomstandigheden, en niet altijd alleen op het vlak van gezondheid. Zo moet bijvoorbeeld katoenteelt met het biolabel Soil Association voldoen aan de verdragen van de International Labour Organisation (ILO). Die gaan over minimumlonen, werkuren, kinderarbeid, vakbondsrecht, een humane behandeling van de werknemers, enzovoort.

Voor de boeren is er ook een financieel voordeel: ze zijn niet meer afhankelijk van het grootgebruik  van chemicaliën, omdat ze andere stoffen en methoden gebruiken in de biologische teelt. Dat financiële voordeel wordt nog groter omdat het gebruik van genetisch gemodificeerd katoenzaad verboden is bij het telen van biokatoen. En zo kan biokatoen bijdragen om de boeren uit de armoede te houden.

Meer dan 99 % van het katoen dat bij Supergoods in de rekken hangt, is biologisch. Enkel in bepaalde mengelingen en sommige gerecycleerde stoffen kan een zeker percentage normaal katoen zitten.

 

ArmedAngels

 

Biokatoenlabels bij Supergoods

De meerderheid van de kleding bij Supergoods draagt een GOTS label: GOTS is veruit het grootste en bekendste biocertificaat dat we kennen. De Global Organic Textile Standard garandeert het biologische karakter van het katoen van op het veld tot in het naaiatelier, en garandeert ook een minimum aan goede werkomstandigheden in de fabrieken en in de naaiateliers. Enkele Britse merken, zoals People Tree en Komodo, gebruiken in een aantal gevallen ook het Soil Association label. Ook dat garandeert een biologisch product.

Bij enkele merken gaat het biolabel bovendien gepaard met een fairtrade label (Max Havelaar), dat ook een goede prijs voor het katoen aan de boeren waarborgt. In het geval van ArmedAngels draagt al het katoen een GOTS én een fairtradelabel. Ook leuk: bij Lanius vind je in heel wat items een code waarmee je het kledingstuk kan traceren tot bij de katoenboer op het veld. Dat is pas transparant!

 

GOTS-label

En dan zijn er nog enkele kleinere merken die biologisch katoen inkopen, meestal ook fair trade, dat niet altijd een certificatielabel draagt. Biologisch katoen certificeren is een erg dure zaak. Voor veel kleine boeren en vooral kledingproducenten is het niet altijd eenvoudig, praktisch en financieel, om de hele productieketen te certificeren (anders kan het stuk geen labeling krijgen), zelfs al wordt er enkel gewerkt met oorspronkelijk biologisch katoen. In dat geval draagt het uiteindelijke kledingstuk geen biolabel, maar enkel de benaming biokatoen. 

Bij de merken die Supergoods verkoopt, kan je ervan op aan dat biologisch ook echt biologisch betekent, en dat we samen onze merken streven naar een duidelijke, zo veel mogelijk extern gecertificeerde labeling.

Voor ons als eco+fairtrade winkel is het in elk geval duidelijk: gewoon katoen komt er in principe niet in bij ons. Daar kan je vanop aan. Mocht je nog met vragen zitten hierover, spreek ons dan aan in de winkel, of mail ons op info@supergoods.be

Leave a comment

All blog comments are checked prior to publishing
The cookie settings on this website are set to 'allow all cookies' to give you the very best experience. Please click Accept Cookies to continue to use the site.
You have successfully subscribed!